Hoe deden ze dat toch?

Soms sta ik met mijn handen in het haar voor de spiegel en vraag me af hoe ik het allemaal weer ga managen. Ik ben een ambitieuze ondernemer, ik wil een leuke, slanke jonge vrouw zijn (en blijven!) en – het belangrijkste – ik wil die zorgzame moeder zijn, die ’s middags met thee en koekjes klaar zit om de verhalen van haar kroost aan te horen. O ja, de boodschappen moeten in huis worden gehaald, er moet worden gekookt en als het vies is, moet het ook weer schoon. Dat allemaal in één dag. Zucht! Terwijl ik op mijn hakken en in mijn mantelpak door het huis ren en het speelgoed van de kinderen bij elkaar hark, gaan mijn gedachten uit naar mijn beide oma’s.

Als ik vroeger op bezoek was bij één van hen, leek haar huishouden wel een geoliede machine. Er was altijd tijd. De klok aan de wand onderstreepte dat gevoel door monotoon haar ritme te tikken.

Wat een rust. Terwijl het voor mijn oma’s toch ook allemaal niet zo eenvoudig moet zijn geweest. Hoe deden ze dat toch? Ieder zeven kinderen opvoeden en een huishouden runnen zonder wasmachine, zonder wasdroger, elektrisch fornuis en stofzuiger.

Op wasdag stond mijn oma extra vroeg op om de ketel op te stoken. Sowieso was de kachel aanhouden al een serieuze aangelegenheid. Zonder kachel was het in de winter niet vol te houden. De was werd handmatig gedaan, drogen deed de wind. Beelden van wapperende witte lakens aan de lijn. ’s Zomers werden vele uren gespendeerd aan het ‘inmaken’ van fruit en groenten. Iedereen had een eigen moestuin. Verbouwde zijn eigen aardappels en groenten. Nu kopen we bij de bouwmarkt een ‘meter-bij-een-meter-tuin’ en planten daar romantisch en enigszins educatief een paar groenten en fruitsoorten in. Het plattelandsleven van weleer was voor de vrouw veel en hard werken. Klagen was er niet bij. Het was zoals het was.

Ik schop mijn hakken uit en voel de behaaglijke warmte van de vloerverwarming in mijn gerenoveerde woonboerderij aan de IJssel. Buiten is het koud, maar binnen is het behaaglijk warm. Mijn man ruimt de vaatwasser uit. Vanavond doen we makkelijk: ik stop een zelfgemaakt pizzaatje in de elektrische oven en trek een zakje sla open. Verse vruchten uit een zak, hup, in de verse yoghurt. Ik blaas een pluk haar voor mijn ogen weg en kijk naar het tafereel aan onze eettafel. Wat ben ik toch een gezegend mens.